ایکوـدی. راهبر خلاق.
ایکوـدی. سازمان جهانی طراحی حرفهای است. این سازمان غیرانتفاعی، مستقل و به هیچ گروه یا سازمان سیاسی وابسته نیست، شبکهایست که در اساس به اعضای خود استوار است، و اعضا، سازمانهای ذینفعی هستند، که در حوزهی تـخصصهای مختلف طراحی که در رسانهها گسترده شده است، کار میکنند. ایکوـدی در سال ۱۹۶۳ (۱۳۴۲ش.) تاسیس شد، و فعالانه ارزشهای کار طراحی، فکرکردن، آموزش، تـحقیق و سیاستگذاری در این زمینهی را ترویج و تبلیغ میکند.
ایکوـدی نـماینده بیش از یکصدوچهل عضو ازشصتوهفت کشور و منطقه در سراسر جهان میباشد.
اعضای ایکو ـ دی برای ارائه و نـمایاندن صنعت طراحی به همکاری میان رشتههای مختلف و مؤثربودن سخنگویی دستهجمعی اعتقاد دارند.
تـماس:
ico-D Secretariat
secretariat@ico-d.org
http://www.ico-d.org
فهرست موضوعها: پیشگفتار دربارۀ مسابقات همراه با جایزه و نـمایشگاهای طراحی:
۱ـ راهنماییها ۱ـ۱پذیرفتن دعوت ۲ـ۱روند داوری / ۲ـ آییننامهها ۱ـ۲آییننامههای داوران ۲ـ۲ ترکیب هیئت داوری ۳ـ۲علاقهمندیهای متضاد ۴ـ۲زمانبندی ۵ـ۲تغییرات ۶ـ۲میانـجی یا واسط مستقل ۷ـ۲جایزهها و تقدیرنامهها ۸ـ۲ملاک برای ارزیابی آثار ارائه شده ۹ـ۲تعیین رئیس هیئت داوران ۱۰ـ۲ نتایج کار داوران ۱۱ـ۲گزارش داوری / ۳ـ بهترین شیوهها ۱ـ۳ترکیب هیئت داوران ۲ـ۳پرداخت هزینههای داوران ۱ـ ۲ـ۳دستمزد افتخاری ۳ـ۳ زبان ۴ـ۳معیار ارزشیابی ۵ـ۳رئیس هیئت داوری ۶ـ۳تغییرات در شکل و تعداد جوایز ۱ـ۶ـ۳خودداری از اعطای جایزه ۲ـ۶ـ۳ تقسیم کردن جوایز
پیشگفتار
کیفیت هیئت داوران میتواند به شکل قابل توجهی در میزان کمیت و کیفیت آثاری که در مسابقات همراه با جایزه ارائه میشود تأثیر بگذارد. هدف این راهنماییها برای یاری رساندن به افراد هیئت داوران دعوت شده به مسابقه و نیز سازماندهندگان آن است. این راهنماییها با این دیدگاه تنظیم و تدوین شدهاند تا ترویج دهندۀ آثار با استانداردهای کیفی بالا و نـمایشگر گونههای وسیع و کاربردهای و ملاحظات عملی ـ تـجربی و معمول باشد.
این سند جزیی از مجموعه موجود اسناد بهترین شیوۀ کار ایکوـدی است. در موارد نیاز برای اطلاعات با جزئیات بیشتر مراجعه کنید به آییننامهها و بهترین شیوهها برای سازماندهی مسابقات طراحی همراه با جایزه، آییننامهها و بهترین شیوهها برای سازماندهی نـمایشگاههای طراحی، آییننامهها و بهترین شیوهها برای سازماندهی همایشهای طراحی ونیز درخواست کار از چند طراح حرفهای.
دریافت استانداردهای پشتیبانی ایکو ـ دی مشروط به رعایت این آییننامهها است. بهترین شیوهها توصیههای غیر اجباری است و تا آنـجا که مـمکن است باید بهکار بسته شود.
ایکو ـ دی به همه اعضای خود توصیه میکند مسابقاتی را که این بهترین شیوهها را رعایت نـمیکنند تشویق نکنند، و به عنوان داور یا شرکتکننده نیز با آن همکاری نکنند.
دربارۀ مسابقات همراه با جایزه و نـمایشگاهای طراحی
مسابقات همراه با جایزه از طریق مقرر کردن جایزه و تقدیرنامه، با هدف ارزشیابی و شناسایی کارهایی که وجود دارد برگزار میشود. مسابقات همراه با جایزه از شرکتکنندگان نـمیخواهد تا یک کار جدید ارائه دهند، مگر آنکه مسابقه یک تـِم یا موضوع خاصی داشته باشد.
مسابقات همراه با جایزه با مسابقاتِ رقابتی که از بستن قرارداد از عدهای طراح حرفهای درخواست کار میکند تفاوت دارند، این موضوع در سند بهترین شیوۀ کار ایکوـدی با عنوان درخواست کار از چند طراح حرفهای توضیح داده شده است.
مسابقات طراحی همراه با جایزه یا نـمایشگاههای طراحی که شامل برنامه اعطای جایزه است، جایزههایی به شکل، تقدیرنامه، نشان، تندیس و یا پول نقد را پیشنهاد میکنند.
در مسابقات همراه با جایزه اگر جایزۀ تعیین شده پول نقد باشد، مبلغ آن میتواند کمتر از مبلغی باشد که در مسابقات رقابتیِ درخواست کار از چند طراح حرفهای، تعیین شود. زیرا در مسابقات همراه با جایزه، کارهای موجود را بررسی و شناسایی میکند.
نـمایشگاهای طراحی مـمکن است شامل اعطای جایزه بشوند و یا جایزه نداشته باشند. نـمایشگاه طراحی که همراه با جایزه نباشد نیاز به گردآوردن هیئت داوران ندارد.
۱ـ راهنماییها
دعوت برای داوری در یک مسابقه برای اشخاص نوعی افتخار محسوب میشود. کار شما به عنوان یکی از اعضای هیئت داوری، و تصمیمهایی که در جریان کار میگیرید، تأثیرات شدیدی بر برگزارکننده، و افرادی که کارشان را ارزشیابی میکنید خواهد داشت، و به همکاران دیگری که در هیئت داوری به شما پیوستهاند نیز باید به دقت توجه کنید.
۱ـ۱ پذیرفتن دعوت
پیش از آنکه دعوت برای داوری را بپذیرید، خود را با مقرراتی که برگزارکننده برای مسابقه تعیین کرده است آشنا کنید.
آییننامهها و بهترین شیوهها برای سازماندهی مسابقات طراحی همراه با جایزه طراحی، ایکوـدی مراجعی هستند که به کمک آنها میتوان دریافت آیا مسابقه بهترین شیوهای کار بینالـمـللی را که اعضای ایکوـدی در ۶۷ کشور و منطقه در سراسر جهان پشتیبانی هستند، رعایت کرده است یا نه.
ایکوـدی به اعضا توصیه میکند که در مسابقۀ طراحی همراه با جایزهای که این بهترین شیوهها را رعایت نکردهاند به عنوان عضو هیئت داوری همکاری نکرده، و مسابقه و شرکت در آنرا تشویق نکنند.
حرفۀ طراحی دارای بخشهای بسیار متفاوت است، و برای شکل دادن به هیئت داوری راههای زیادی وجود دارد. خودتان ارزیابی کنید که آیا حس میکنید تـجربیات حرفهای شما با تـم یا موضوع مسابقه سازگار است.
این سند خطوط و محدودههای کلی چگونگی پذیرفتن نقش داور و اینکه همکاران کنونی و یا اعضای خانوادهتان به چه صورتی در آن شرکت کنند را ترسیم میکند.
۲ـ۱ روند داوری
خواه داور با تـجربهای باشید و یا برای اولین بار است که به داوری دعوت شده باشید میبایست روند داوری باید به روشنی درک کرده و به آن توجه کنید.
این سند طرح آییننامه و بهترین شیوههای کار برای تعیین معیارهای داوری، رئیس هیئت داوری، مسئولیتهای داورهای عضو هیئت و روش گزارش درباره نتیجه کار داوران را، به طور کلی ترسیم میکند.
ریاست هیئت داوران به طور معمول بر حسب ارشدیت، مهارت و خبرگی یا مقام و رتبۀ حرفهای تعیین میشود، که مـمکن است توسط سازماندهنده و یا اعضای هیئت داوری انتخاب شود.
توصیه میشود روش داوری ساده و شفاف باشد. در جاییکه تعداد کارهای ارائه شده زیاد باشد مـمکن است برای تعیین برندگان نهایی چند دور رایگیری لازم باشد. در این موارد، از لـحاظ اجرایی بهتر است فهرستی از شرکتکنندگانی که به مرحله نهایی رسیدهاند تهیه کرد و پس از آن درباره برندگان جایزه به توافق رسید.
معمول است که بخشی از کار داوران بحث و گفتگو دربارۀ شایستگی کارهایی است که ارائه شده است. رئیس هیئت داوری باید مراقبت کند نه سازماندهنده و نه هیچ فرد دیگری از خارج در نظرات داوران اعمال نفوذ نکند.
هر فرد داور باید به عقاید همکاران دیگرش احترام بگذارد و هیچیک از اعضای داوری را برای تغییر رای در فشار قرار ندهد.
رئیس هیئت داوری باید گزارش کار داوران را برای برگزارکننده بنویسد. حق تکتک اعضای هیئت داوری است تا مشاهداتشان در گزارش منعکس شود. درجاییکه اعضای داوری نظرات مخالفی نسبت به نتیجه روند داوری داشته باشند، میتوانند بخواهند که این نظر مخالف در گزارش ثبت شود.
۲ـ آییننامهها
۱ـ۲ آییننامههای داوران
هریک از داوران باید در تـمام جلسات رسـمی هیئت داوری شرکت کند، این جلسات میتواند حضوری و رودررو باشد، یا از طریق وسایل ارتباطی از راه دور یا در محیط اینترنت به صورت آنلاین.
اگر سازماندهنده رئیس هیئت داوری را انتخاب نکرده باشد، داوران باید خود شخص رئیس را از میان خود انتخاب کنند.
اگر هیئت انتخاب اولیه برای بررسی کارهای ارائه شده از نظر رعایت مقررات مسابقه تشکیل نشده باشد، هیئت داوری باید ابتدا کلیه کارها را از این نظر بررسی کرده و آنهایی را که با مقررات مسابقه سازگار نیستند پیش از داوری حذف کند.
گزارش نتیجه آرا توسط رئیس هیئت داوری نوشته میشود.
۲ـ۲ ترکیب هیئت داوری
داوران باید دستکم پنج نفر باشند.
اکثریت داوران باید طراحان حرفهای باشند. داورانی که طراح حرفهای نیستند، باید نسبت به موضوع مسابقه دارای خبرگی خاصی باشند.
مسابقه همراه با جایزه را هنگامی میتوان «بینالـمللی» خواند که در ترکیب اعضای داوری دستکم دو تن از آنها از دو منطقه از هفت منطقه جهان باشند. ( آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، اروپا، آفریقا، آسیایغربی، آسیا و منطقۀ اقیانوسیه).
برای مسابقات همراه با جایزه که «منطقهای» خوانده میشوند، هیئت داوران باید شامل سه داور از سه کشور در آن منطقه باشد.
در جاییکه مسابقه رویداد سالیانه است، بیشتر از ۴۵٪ از اعضای هیئت داوری نـمیتوانند به طور پیاپی در هیئت داوری آن حضور داشته باشند.
۳ـ۲ علاقهمندیهای متضاد
نام، نشانی و مؤسسه طراح (یا تیم طراحان) و سفارشدهندهای که کار را برای او طراحی کردهاند، باید همراه با هر کار ارائه شدهای نوشته شده باشد.
هیچ داور یا هیچیک از اعضای خانواده درجه اول او، یا مؤسسۀ طراحی یا اعضای تیم طراحی که به صورت جاری با او کار میکنند نباید در مسابقه شرکت کنند.
هرگاه عضوی از داوران با هریک از کسانی که کاری برای مسابقه ارائه کرده باشد نسبتی داشته باشد (به عنوان عضو مؤسسه طراحی یا تیم طراحی یا سفارشدهندهای که در دوازده ماه گذشته با او کار کرده باشند) باید این ارتباط را به دیگر داوران اعلام کند و آن کار را داوری نکند.
کوتاهی در رعایت این آییننامه میتواند موجب عدم صلاحیت هیئت داوران و از دست دادن منافع دیگری که سازماندهنده فراهم آورده است شود.
کوتاهی در رعایت این آییننامه میتواند موجب عدم صلاحیت ورود کاری به مسابقه، و در مواردی از دست دادن اعطای جایزه به آن کار شود.
۴ـ۲ زمانبندی
نام داوران باید هنگام فراخوان برای ارائه کارها اعلام شود.
دعوت از داوران برای مشارکت باید دستکم دوماه پیش از نهایی شدن فراخوان برای ارائه کار انـجام شود، تا آنها فرصت کافی برای تصمیمگیری و واکنش نسبت به دعوت به داوری را داشته باشند.
۵ـ۲ تغییرات
هرگاه یک داور پس از اعلام و انتشار تغییر و جایگزین شود، خبر آن باید در پایگاه اینترنتی مسابقه اطلاعرسانی و همچنین در گزارش مراسم پایانی مسابقه ثبت شود.
۶ـ۲ میانـجی یا واسط مستقل
برای آنکه کارهای لازم بین سازماندهنده، هیئت داوری و شرکتکنندگان انـجام شود باید یک واسط یا «میانـجی» مستقل تعیین کرد.
نام این واسط باید همزمان با اعلام مسابقه اعلام شود.
مسئولیتهای واسط شامل موارد زیر است:
ـ دریافت همه کارهایی که برای مسابقه ارائه میشود.
ـ دریافت کلیه پرسشهای علاقهمندان به شرکت به صورت کتبی، در طول زمانی که در مقررات مسابقه تعیین شده است.
ـ تحویل پرسشهای کتبی، بدون فاش شدن نام اشخاص، به داوران یا فرد داوری که توسط رئیس هیئت داوران برای پاسخ به این پرسشها تعیین شده است.
ـ ارسال پرسشها همراه با پاسخ داوران به همهی کسانی که برای مسابقه کار ارسال کردهاند.
ـ باز کردن بستههای کارهای ارسال شده پس از آنکه زمان ارائه مسابقه به پایان رسیده باشد.
ـ نگهداری و ثبت کارهای ارسال شده.
ـ انتقال کارهای ارائه شده به هیئت داوران.
ـ توجه و مراقبت از برگردانده شدن کارها پس از پایان مسابقه (مگر آنکه برای این موضوع ترتیب دیگری در نظر گرفته شده باشد).
واسط نباید به عنوان دبیر هیئت داوری عمل کند، و به هیچ شکل در کار داوری نباید شرکت یا مداخله کند.
۷ـ۲ جایزهها و تقدیرنامهها
تعداد و شیوه اعطای جایزهها باید به روشنی در فراخوان توصیف و تعریف شده باشند، و داوران باید پیش از شروع کارشان از تـمام جزئیات در این زمینه را مطلع شده باشند.
۸ـ۲ ملاک برای ارزیابی آثار ارائه شده
در جائیکه سازماندهنده ضوابط و ملاکهای خود را برای ارزیابی آثار ارائه شده تعریف و تعیین کرده باشد، باید آنها در فراخوان اعلام و هیئت داوری با تـمام جزئیات باید از آنها مطلع شده باشد.
۹ـ۲ تعیین رئیس هیئت داوران
در جائیکه سازماندهنده از شخص به خصوصی برای ریاست هیئت داوران دعوت کرده باشد، این موضوع باید هنگام دعوت به روشنی به تـمام داوران دیگر توضیح داده شود.
۱۰ـ۲ نتایج کار داوران
سازماندهنده پذیرفته است که نتایج کار داوران نهایی و قطعی است.
۱۱ـ۲ گزارش داوری
در وقتیکه مسابقه با تائید ایکوـدی برگزار شده باشد، پس از پایان روند کار داوری، برگزارکننده باید گزارش آنرا به دبیرخانه ایکوـدی ارائه کند. که باید شامل نام داوران، تعداد کارهای ارائه شده، نام برندهشدگان، نظر و توضیحات داوران درباره کیفیت کارهای ارائه شده باشد.
درصورتیکه داوران درباره نتایج داوری نظرات متفاوتی داشته باشند، میتوانند درخواست ثبت این نظرات را در این گزارش بکنند.
۳ـ بهترین شیوهها
۱ـ۳ ترکیب هیئت داوران
هنگامی که داوران را انتخاب میکنیم به ترکیب و توازن تعداد داوران زن و مرد باید توجه کرد.
۲ـ۳ پرداخت هزینههای داوران
هرگاه سازماندهنده بخواهد داوران به شکل رودررو با یکدیگر کارکنند ویا برای رونق دادن به مسابقه در مراسم حاضر باشند، در این صورت باید هزینه سفر داوران را بپردازد و برای آنها محل اقامت، غذا و هزینههای رفتوآمد محلی آنها را تأمین کند.
۱ـ۲ـ۳ دستمزد افتخاری
مـمکن است سازماندهنده، به اختیار خود، به هریک از اعضای هیئت داوری افزون بر پرداخت هزینههای داوران، دستمزد افتخاری پرداخت کند.
۳ـ۳ زبان
هنگامیکه داور یا داورانی دعوت شدهاند که با زبان محل داوری آشنا نیستند، سازماندهنده باید مترجم در اختیار آن داوران بگذارد تا بتوانند در شرایطی مساوی با دیگران در داوری شرکت کنند.
۴ـ۳ معیار ارزشیابی
هرگاه سازماندهنده معیار خود را برای ارزیابی آثار ارائه شده تعریف نکرده باشد، داوران باید پیش از آنکه کارشان را آغاز کنند، این معیارها را تعیین کنند و نسبت به آنها توافق برسند.
۵ـ۳ رئیس هیئت داوری
هرگاه سازماندهنده رئیس هیئت داوری را مشخص نکرده باشد، داورها خود باید پیش از آنکه کارشان را شروع کنند، رئیس هیئت داوری را تعیین کنند.
۶ـ۳ تغییرات در شکل و تعداد جوایز
۱ـ۶ـ۳ خودداری از اعطای جایزه
در صورتیکه است که به نظر هیئت داوران هیچیک از آثار ارائه شده به استاندارهای لازم و شایسته برای دریافت جایزه یا تقدیر نرسیده باشند، توصیه میشود به هیئت داوران این اختیار داده شود تا از اعطای جایزه یا تقدیرنامه خودداری کنند.
۲ـ۶ـ۳ تقسیمکردن جوایز
توصیه میشود به هیئت داوران این اختیار داده شود تا جایزه را (از جمله جوایز نقدی همراه با تقدیرنامه) متناسب با اینکه کار ارائه شده تا چه میزان به استاندارهای مطلوب رسیده است به نـحوی تقسیم کرده و بخشی از آنرا به کار اعطا کنند.
شورای جهانی طراحی
ایکو ـ دی
International
Council of Design
leading Creatively
____________________
ico-D Secretariat
secretariat@ico-d.org
http://www.ico-d.org